Viêm âm hộ - âm đạo là tình trạng sưng hoặc nhiễm trùng ở âm hộ và âm đạo. Viêm âm đạo là một vấn đề phổ biến có thể ảnh hưởng đến phụ nữ và trẻ em gái ở mọi lứa tuổi.

I. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng viêm âm hộ - âm đạo

1. Nhiễm trùng

Nhiễm trùng nấm men là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm âm hộ - âm đạo ở phụ nữ.

• Nhiễm trùng nấm men thường là do nấm Candida albicans gây ra .
• Candida và nhiều loại vi khuẩn khác sống trong âm đạo bình thường giúp giữ cân bằng hệ vi sinh. Tuy nhiên, khi số lượng nấm Candida tăng lên quá mức, nó sẽ gây ra nhiễm trùng nấm men.
• Nhiễm nấm men thường gây ngứa vùng kín, khí hư màu trắng đặc, phát ban và các triệu chứng khác.

Bình thường, trong âm đạo có chứa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại. Viêm âm đạo do vi khuẩn (Bacterial Vaginosis - BV) xảy ra khi vi khuẩn có hại phát triển mạnh hơn vi khuẩn có lợi. BV có thể gây ra khí hư màu xám loãng, đau vùng chậu và mùi tanh khó chịu.

Một loại viêm âm đạo ít phổ biến hơn là do lây truyền qua đường tình dục, được gọi là trichomoniasis. Ở phụ nữ, bệnh có thể gây ngứa vùng kín, mùi hôi âm đạo và khí hư ra nhiều có màu vàng xám hoặc xanh lục. Một số phụ nữ còn bị chảy máu âm đạo sau khi quan hệ.

2. Các nguyên nhân khác dẫn đến viêm âm hộ - âm đạo

a. Hóa chất có thể gây phát ban ngứa ở vùng sinh dục:

• Thuốc diệt tinh trùng và miếng bọt biển âm đạo, là những biện pháp tránh thai không cần kê đơn
• Xịt thơm và nước hoa dành cho phụ nữ
• Tắm bọt và xà phòng
• Kem dưỡng thể

Nồng độ estrogen thấp ở phụ nữ sau thời kỳ mãn kinh có thể gây khô âm đạo và mỏng da ở âm đạo, âm hộ. Những thay đổi này có thể dẫn đến hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng ngứa và nóng rát ở vùng kín. Tình trạng này được gọi là hội chứng tiết niệu sinh dục của thời kỳ mãn kinh (GSM), trước đây được gọi là viêm teo âm đạo.

b. Những nguyên nhân bên ngoài bao gồm:

• Quần áo bó sát hoặc không thấm hút, có thể gây phát ban nhiệt.
• Các bệnh lý về da có thể ảnh hưởng đến vùng âm hộ - âm đạo
• Dị vật trong âm đạo, chẳng hạn như băng vệ sinh bị sót lại, có thể gây kích ứng, ngứa và khí hư có mùi hôi nặng.

Đôi khi, không thể xác định được nguyên nhân chính xác, khi đó được gọi là viêm âm hộ - âm đạo không đặc hiệu.

c. Viêm âm hộ - âm đạo không đặc hiệu

• Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở các bé gái trước tuổi dậy thì, đặc biệt là các bé gái có vệ sinh bộ phận sinh dục kém.
• Biểu hiện bằng khí hư có mùi hôi, màu xanh nâu và kích ứng môi lớn và cửa âm đạo.
• Tình trạng này thường liên quan đến sự phát triển quá mức của vi khuẩn thường từ phân, có thể lây lan từ hậu môn đến âm đạo khi lau từ sau ra trước khi đi vệ sinh.

Mô bị kích ứng có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn mô khỏe mạnh. Các vi khuẩn gây nhiễm trùng phát triển mạnh trong môi trường ấm, ẩm và tối, khiến quá trình hồi phục kéo dài hơn.

II. Triệu chứng gây nên tình trạng viêm âm hộ - âm đạo

Các triệu chứng của viêm âm hộ - âm đạo bao gồm:

• Kích ứng và ngứa ở vùng sinh dục
• Viêm (kích ứng, đỏ và sưng) ở vùng sinh dục
• Khí hư bất thường
• Mùi hôi âm đạo
• Khó chịu hoặc nóng rát khi đi tiểu

III. Kiểm tra và xét nghiệm

Nếu bạn đã từng bị nhiễm nấm trước đây và nhận biết được các triệu chứng, bạn có thể thử điều trị bằng các sản phẩm không kê đơn. Tuy nhiên, nếu triệu chứng không cải thiện sau khoảng một tuần, hãy liên hệ với bác sĩ.

IV. Điều trị các bệnh lý về viêm âm đạo

1. Điều trị nhiễm nấm âm đạo

• Kem bôi hoặc viên đặt âm đạo được sử dụng để điều trị nhiễm nấm.
• Hầu hết các loại thuốc này có thể mua không cần kê đơn (OTC).
• Làm theo hướng dẫn sử dụng đi kèm với thuốc.

2. Điều trị khô âm đạo

Có nhiều phương pháp điều trị khô âm đạo, nhưng bạn nên gặp bác sĩ để xác định nguyên nhân trước khi tự điều trị.

3. Điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn (BV) hoặc trichomoniasis

Nếu bạn bị BV hoặc trichomoniasis, bác sĩ có thể kê đơn:

• Thuốc kháng sinh đường uống
• Thuốc kháng sinh đặt âm đạo

V. Khi nào bạn cần liên hệ với chuyên gia y tế?

Liên hệ với nhà cung cấp của bạn nếu:

• Bạn có triệu chứng viêm âm hộ - âm đạo
• Các triệu chứng không cải thiện sau khi điều trị.

VI. Phòng ngừa viêm âm hộ - âm đạo

1. Giữ vệ sinh vùng kín

• Giữ vùng sinh dục sạch sẽ và khô ráo khi bị viêm âm đạo.
• Không dùng xà phòng để rửa vùng kín, chỉ nên rửa bằng nước sạch.
• Ngâm nước ấm (không quá nóng) có thể giúp giảm triệu chứng, nhưng cần lau khô kỹ sau đó.
• Tránh thụt rửa âm đạo vì có thể làm mất vi khuẩn có lợi, khiến tình trạng nhiễm trùng tồi tệ hơn.

2. Các biện pháp phòng ngừa khác

• Tránh dùng xịt vệ sinh, nước hoa, phấn thơm ở vùng kín.
• Sử dụng băng vệ sinh thay vì tampon khi bị nhiễm trùng.
• Nếu bị tiểu đường, hãy kiểm soát đường huyết tốt để giảm nguy cơ nhiễm trùng.

3. Tạo điều kiện cho vùng kín thông thoáng

• Mặc quần áo rộng rãi, tránh mặc tất quần (pantyhose).
• Mặc quần lót cotton hoặc quần có lớp lót cotton để hút ẩm tốt hơn.
• Không mặc đồ lót khi ngủ để vùng kín thông thoáng.

4. Chăm sóc vùng kín đúng cách

• Vệ sinh đúng cách khi tắm rửa.
• Lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh để tránh vi khuẩn từ hậu môn lây lan.
• Rửa tay sạch trước và sau khi sử dụng nhà vệ sinh.
• Quan hệ tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để ngăn ngừa nhiễm trùng lây qua đường tình dục.

Nếu có bất kỳ thắc mắc về vấn đề viêm nhiễm phụ khoa hay vấn đề về phụ khoa. Bạn có thể liên hệ trực tiếp tới bệnh viện Phụ sản Quốc tế Sài Gòn (SIHospital) để được các bác sĩ tư vấn và hỗ trợ