Tiền sản giật xảy ra trong khoảng 5% đến 8% các ca mang thai. Nếu đã mắc một lần, nguy cơ tái phát trong những lần mang thai sau sẽ tăng lên. 

Các biến chứng có thể bao gồm sinh non, tích tụ dịch trong phổi, vấn đề về chảy máu, và tổn thương gan hoặc thận. Ngoài ra, còn có nguy cơ co giật, đột quỵ và tử vong của mẹ hoặc em bé. 

Việc điều trị, nếu cần thiết, sẽ dựa trên giai đoạn thai kỳ và có thể bao gồm việc kích thích sinh hoặc mổ lấy thai (C-section).

Tiền sản giật là gì?

Tiền sản giật là tình trạng cao huyết áp kéo dài xảy ra trong thai kỳ hoặc sau khi sinh. Đây là một tình trạng nghiêm trọng, các biến chứng có thể xảy ra như tổn thương gan, thận, có thể đe dọa tính mạng của mẹ và bé. Tiền sản giật cũng có thể gây giảm số lượng tiểu cầu (một loại tế bào máu), gây tổn thương nhau thai, thận hoặc gan.

Hầu hết các trường hợp tiền sản giật xảy ra sau tuần thứ 20 của thai kỳ hoặc ngay sau khi sinh (tiền sản giật sau sinh).

Dấu hiệu và triệu chứng của tiền sản giật

Tiền sản giật được chẩn đoán thông qua các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện trong thời kỳ mang thai.

Dấu hiệu của tiền sản giật

Bác sĩ có thể nghi ngờ tiền sản giật và đề nghị kiểm tra hoặc điều trị thêm nếu bạn có một hoặc nhiều dấu hiệu sau:

• Huyết áp cao (tăng huyết áp), thường không có triệu chứng. Điều quan trọng là người mang thai cần biết và kiểm tra huyết áp thường xuyên.
• Sưng quanh mắt, mặt hoặc tay (sưng nhẹ ở chân là bình thường trong nhiều trường hợp mang thai).
• Tăng cân đột ngột từ 1,5 đến 2,5 kg trong một tuần.
• Có protein trong nước tiểu, bác sĩ có thể phát hiện qua một xét nghiệm nước tiểu đơn giản.
• Lượng nước tiểu ít hoặc giảm.
• Chảy máu âm đạo.

Triệu chứng của tiền sản giật

Mang thai có thể gây ra nhiều cảm giác mới hoặc lạ trong cơ thể, nhưng một số triệu chứng liên quan đến tiền sản giật có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn. Khi mang thai, mẹ nên gọi bác sĩ sản khoa của Bệnh viện Phụ sản Quốc tế Sài Gòn (SIHospital) ngay nếu họ có các triệu chứng tiền sản giật như :

• Đau đầu dai dẳng, nhói như đau nửa đầu, đặc biệt khi đau đầu kèm theo tình trạng nhạy cảm với ánh sáng
• Buồn nôn hoặc nôn xuất hiện đột ngột sau giữa thai kỳ
• Đau bụng (vùng bụng), vai phải hoặc dưới xương sườn bên phải
• Thay đổi thị lực như mờ, nhìn đôi, có ánh sáng lóe hoặc điểm chớp nháy
• Cảm thấy em bé chuyển động ít hơn bình thường

Xét nghiệm tiền sản giật

Tầm soát tiền sản giật thông qua định lượng PLGF có thể giúp xác định thai phụ có nguy cơ cao tiền sản giật hoặc khởi phát tiền sản giật có nồng độ PlGF trong huyết thanh giảm trong suốt thai kỳ. Trong xét nghiệm tầm soát tiền sản giật ở 3 tháng đầu thai kỳ dựa vào PlGF, độ phát hiện là 72% cho tỷ lệ dương tính giả 10%. Nhưng khi kết hợp với các yếu tố khác như tiền sử thai phụ, chỉ số xung động mạch tử cung (UTPi) và huyết áp động mạch trung bình (MAP) – thì sẽ tăng độ phát hiện lên 90%.

Nguyên nhân gây ra tiền sản giật là gì?

Nguyên nhân chính xác gây ra tiền sản giật chưa được biết rõ. Tuy nhiên, tiền sản giật có thể phát triển từ tăng huyết áp thai kỳ, được định nghĩa là huyết áp cao (trên 140/90) phát triển trong thời kỳ mang thai mà không có dấu hiệu tổn thương thận hoặc gan. Tăng huyết áp thai kỳ phổ biến nhất trong lần mang thai đầu tiên và trong các trường hợp mang thai đôi hoặc nhiều hơn. Sản phụ đã từng bị tăng huyết áp thai kỳ có khả năng tiền sản giật trong các lần mang thai sau.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng 15% đến 25% phụ nữ được chẩn đoán tăng huyết áp thai kỳ sẽ phát triển thành tiền sản giật. Nguy cơ này cao hơn đối với phụ nữ đã có chẩn đoán cao huyết áp trước khi bắt đầu mang thai.

Ai có nguy cơ mắc tiền sản giật?

Mặc dù nguyên nhân chưa rõ ràng, những người mang thai có nguy cơ cao phát triển tiền sản giật bao gồm:

• Mang thai đôi, ba hoặc nhiều hơn
• Dưới 20 tuổi hoặc trên 40 tuổi
• Đã gặp vấn đề về cao huyết áp trong lần mang thai trước
• Có tiền sử cá nhân hoặc gia đình về cao huyết áp trong thai kỳ
• Mang thai lần đầu hoặc lần đầu mang thai với bạn đời mới
• Có các vấn đề sức khỏe như : Bệnh tiểu đường (bao gồm tiểu đường thai kỳ), bệnh thận, các bệnh liên quan đến hệ miễn dịch như lupus

Điều trị tiền sản giật

Việc điều trị tiền sản giật phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và thời gian xuất hiện. Tại SIHospital, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp dựa trên tình trạng của mẹ và bé. Đối với:

• Thai kỳ dưới 34 tuần: Vì em bé có thể chưa phát triển đủ để được sinh ra an toàn, bác sĩ sản khoa có thể khuyến nghị theo dõi và chờ đợi.
• Thai kỳ từ tuần 34 đến 37: Bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp tiếp cận dựa trên từng thể trạng của mẹ và bé, bao gồm một hoặc nhiều phương pháp sau:
  • Giảm cường độ hoạt động thể chất
  • Nhập viện để theo dõi
  • Điều trị bằng magnesi sulfat truyền tĩnh mạch để ngăn ngừa co giật
  • Thuốc hạ huyết áp để ngăn ngừa đột quỵ
  • Kích sinh nếu tính mạng của mẹ hoặc bé gặp nguy hiểm
• Thai kỳ trên 37 tuần: Bác sĩ có thể chỉ định kích sinh hoặc sinh mổ.
• Sau sinh: Trong hầu hết các trường hợp, tiền sản giật tự hết trong vòng 48 giờ (khoảng hai ngày) sau khi sinh. Tuy nhiên, tiền sản giật sau sinh có thể xảy ra vài tuần sau khi bé chào đời, và mặc dù hiếm, tiền sản giật sau sinh muộn có thể nghiêm trọng.

Biến chứng của tiền sản giật

Hầu hết những người mắc tiền sản giật sẽ sinh con an toàn và hồi phục. Tuy nhiên, tiền sản giật không được phát hiện kịp thời có thể tiến triển nhanh chóng và làm tăng nguy cơ gặp phải nhiều biến chứng nghiêm trọng.

1. Sản giật

Là dạng nghiêm trọng nhất của cao huyết áp do thai kỳ gây ra, có thể phát triển từ tiền sản giật. Sản giật gây ra co giật có thể dẫn đến tổn thương não và là một trong những nguyên nhân chính gây tử vong ở các bà mẹ trong thời kỳ mang thai. Sản giật là một tình trạng khẩn cấp y tế, cần được điều trị tại bệnh viện, sử dụng thuốc và sinh con ngay lập tức.

2. Hội chứng HELLP

HELLP là viết tắt của “Hemolysis (tán huyết), Elevated Liver enzymes (tăng men gan) and Low Platelets (tiểu cầu thấp). Đây là một biến chứng rất nghiêm trọng của thai kỳ, xảy ra ở khoảng 15% những người mang thai mắc tiền sản giật hoặc sản giật, đặc biệt là những người từ 35 tuổi trở lên.

Biến chứng của hội chứng HELLP có thể gây thai chết lưu hoặc tử vong sơ sinh. HELLP cũng có thể gây đột quỵ hoặc vỡ gan ở người mang thai. Các triệu chứng bao gồm:

• Đau ở bụng hoặc ngực
• Khó thở và đau, khó khăn khi hít thở hoặc thở gấp
• Buồn nôn, nôn hoặc khó tiêu, đặc biệt là sau khi ăn
• Đau đầu liên tục
• Chảy máu
• Đau vai
• Thay đổi thị lực
• Sưng mặt hoặc tay

Nguy cơ tử vong từ hội chứng HELLP là 25%. Việc xét nghiệm, chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng cho sức khỏe của mẹ và bé. Điều trị có thể bao gồm sinh con khẩn cấp và truyền tế bào máu hoặc huyết tương.

3. Các biến chứng khác ảnh hưởng đến mẹ

• Co giật
• Tổn thương hoặc suy thận (thường có thể hồi phục)
• Vấn đề về gan
• Đột quỵ
• Vấn đề về chảy máu
• Nguy cơ mắc bệnh tim trong tương lai

4. Các biến chứng khác ảnh hưởng đến thai nhi hoặc em bé

Tiền sản giật có thể gây ra:

• Tình trạng thai nhi phát triển chậm
• Ít nước ối hơn bình thường (nước ối bao quanh và bảo vệ thai nhi)
• Sinh non
• Thai chết lưu hoặc tử vong ngay sau khi sinh

Thường xuyên thăm khám sức khỏe thai nhi định kỳ theo chỉ định của bác sĩ; và đừng quên có cho mình những kiến thức bổ ích liên quan đến tiền sản giật để có cho mình hành trang mang thai an toàn và khỏe mạnh mẹ nhé. Liên hệ với SIHospital nếu mẹ cần tư vấn về thai kỳ ngay lúc này.

Thông tin gói khám thai tại SIHospital: https://goikhamthai.sihospital.com.vn/